Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan, 2025 yılı birinci sürgün yaş çay sezonuna ilişkin yaptığı açıklamada, çay sektörünün önemli zorluklarla karşı karşıya olduğunu belirtti. Erdoğan, hem üreticinin hem de sanayicinin ciddi ekonomik baskı altında olduğunu ve rekoltede yüzde 20'lik bir düşüş yaşandığını vurgulayarak sektöre acil destek çağrısında bulundu.
Sezon Gecikmesi ve Rekolte Kaybı
Türkiye'nin en önemli tarımsal ürünlerinden biri olan çayda, 2025 sezonu beklentilerin aksine sıkıntılı başladı. Rize ve çevresinde etkili olan Nisan ayı don olaylarının ardından, çay hasadına yaklaşık 15 gün geç başlanması, üretimde ciddi kayıplara yol açtı. Geçtiğimiz yıl birinci sürgünde yaklaşık 490 bin ton yaş çay işlenmişken, bu yıl ÇAYKUR ve özel sektör dahil olmak üzere toplam üretimin 400-420 bin ton seviyesinde kalacağı öngörülüyor. Başkan Erdoğan, bu durumun yaklaşık yüzde 20'lik bir rekolte kaybına işaret ettiğini ifade etti.
Yanlış Makineli Tarım Uygulamalarının Etkisi
Rekoltedeki düşüşte sadece iklim koşullarının değil, yanlış makineli tarım uygulamalarının da etkili olduğunu belirten Erdoğan, makineli hasadın yanlış tekniklerle uygulanmasının çay bitkisinin filizlenmesini engellediğini, özellikle dipten yapılan kesimlerin kaliteyi doğrudan etkilediğini dile getirdi.
Artan Maliyetler ve Finansman Sorunları
Çay sektörünün sadece üretim değil, ekonomik anlamda da büyük baskı altında olduğunu ifade eden Erdoğan, 2025 yılının sanayici açısından son derece zor geçtiğini söyledi. Ham madde, işçilik, enerji ve diğer giderlerde ortalama yüzde 45 oranında bir maliyet artışı yaşanırken, kredi maliyetleri yüzde 70'e kadar çıktı. Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli kredilerin bu yıl devreye alınmaması da sektörü iyice sıkıntıya soktu.
Mevcut ekonomik koşullar nedeniyle 24 özel çay fabrikasının üretime başlayamadığını belirten Erdoğan, ikinci ve üçüncü sürgünlerde bu sayının 35'e ulaşabileceği uyarısında bulundu.
Rize Ticaret Borsası tarafından yapılan bu açıklama, Karadeniz Bölgesi'nde çay üretiminin sürdürülebilirliği ve çay sanayisinin geleceği açısından hayati önem taşıyor. Yetkililerden beklenti, hem üreticiyi hem de sanayiciyi koruyacak önlemlerin bir an önce hayata geçirilmesi.
Bu zorlu koşullar altında çay sektörünün sürdürülebilirliğini sağlamak için sizce hangi acil önlemler alınmalı?
RİZE (UHA) - HIZIR TATOĞLU
