Tarihsel kültürümüz ideolojiktir; bu yüzden eğitim sistemimiz asla tam anlamıyla düzelmeyecek ve ekonomik refaha ulaşamayacağız. Üstelik, tarihe mal olmuş bu iki büyük insanı, Mustafa Kemal ve Abdülhamid'i, birlikte saygıyla anamayacağız.

Ancak, bugünkü siyasi pozisyonlarımızla tarihi yorumlamamak gerekiyor. Tarih siyah ve beyaz değildir; aksine gridir. Bir dönemi karalayıp, diğerinden siyasi kazanç sağlamaya çalışmak, ortak aidiyet bilincimizi zedeler. Ne yazık ki her iki taraf da ortak zemini sarsıyor.

Fransa, ardı ardına beş cumhuriyet kurmuş bir ülke olmasına rağmen, orada bir tarih devamlılığı vardır ve farklı dönemler birbirini reddetmez. Örneğin İngiltere'de, Oliver Cromwell hakkında kimse olumsuz konuşmaz. Cromwell, hanedanlığı devirmiş ve çizmesiyle İngiliz Parlamentosuna girip tarihi değiştirmiş olmasına rağmen, tarih o noktada kalmıştır, tartışması bitmiştir. Biz ise hala olgunlaşmamış bir ulus-devlet refleksiyle Osmanlı’ya dışlayıcı yaklaşmakta ya da cumhuriyetin büyük kazanımlarını görmezden gelmekteyiz. Oysa kimse Osmanlı hanedanına dönmeyi düşünmüyor; dönülemeyeceğini zaten herkes biliyor. Üstelik neden istensin ki? Böyle bir tehlike varmış gibi sürekli gündemde tutmak doğru değil.